Helpt het als mijn kind een ketogeen dieet volgt tijdens de behandeling van kanker?

Wat is een ketogeen dieet?

Een ketogeen dieet is een streng dieet dat bestaat uit zeer weinig koolhydraten, weinig tot een normale hoeveelheid eiwitten en veel vet. Lees meer over de inhoud van een ketogeen dieet op de website van het Voedingscentrum.

Wat gebeurt er in het lichaam bij het volgen van een ketogeen dieet?

Normaal gesproken gebruikt het lichaam glucose als belangrijkste energiebron. Koolhydraten worden in ons lichaam verteerd tot glucose. Glucose wordt in de darm opgenomen en in het bloed vervoerd naar de cellen waar het als brandstof wordt gebruikt. Bij een ketogeen dieet worden er heel weinig koolhydraten gegeten, en dus ook heel weinig glucose.

Doordat er weinig glucose in het bloed is, gaat het lichaam vet verbranden. Dit leidt tot een grote hoeveelheid vetzuren in het bloed. De hersenen kunnen deze vetzuren niet gebruiken als energiebron. Daarom maakt de lever uit de vetzuren zogeheten ketonen. De hersenen kunnen deze ketonen wel gebruiken als energiebron in plaats van glucose. Deze ketonen vormen zich meestal nadat er 48 uur heel weinig koolhydraten zijn gegeten.

Aandachtspunten bij een ketogeen dieet

• Het ketogeen dieet is een streng dieet. Het lijkt qua samenstelling en smaak niet op wat we normaliter eten.
• Het ketogeen dieet is zeer eenzijdig, waardoor er een grote kans is op tekorten aan vitaminen en mineralen.
• Intensieve begeleiding door een diëtist is noodzakelijk, om de hoeveelheid ketonen in het lichaam van je kind in de gaten te houden en om de hoeveelheid koolhydraten te berekenen.
• Kinderen zullen meestal speciale preparaten, zoals een vetrijk drankje, moeten gebruiken om aan de eisen van het dieet te kunnen voldoen, met name om de grote hoeveelheid vet te eten.

Wat blijkt uit onderzoek?     

Onderzoek bij kinderen met kanker

Er is één onderzoek bekend naar het ketogeen dieet bij kinderen met een specifiek type kanker in de hersenen, ponsglioom genaamd¹. De cellen waaruit deze kanker ontstaat gebruiken glucose als belangrijkste energiebron. Daarom dachten onderzoekers dat een ketogeen dieet met heel weinig glucose de kankercellen zou uithongeren. In deze zeer kleine studie met slechts drie kinderen bleek het ketogeen dieet veilig en haalbaar bij twee kinderen. Het derde kind overleed voor het einde van het onderzoek, maar waarschijnlijk niet door het dieet. Dit onderzoek is te klein om conclusies te kunnen trekken over het ketogeen dieet bij kinderen.

Onderzoek in reageerbuizen en bij proefdieren

Onderzoek in reageerbuizen en bij proefdieren laat zien dat het ketogeen dieet slecht is bij kanker². In onderzoek met muizen en ratten groeiden tumoren sneller bij een ketogeen dieet³. In ander onderzoek vielen muizen die een ketogeen dieet volgden erg veel af⁴.

Onderzoek bij volwassenen met kanker

Onderzoek bij volwassenen met kanker laat zien dat een ketogeen dieet meestal veilig is^5,6. Er is hierbij soms geen effect op de groei van tumoren gevonden^5,6.  Een ander onderzoek bij vrouwen met borstkanker die een ketogeen dieet volgden liet juist een groei van de kanker zien. Dit was wel een relatief kleine groep vrouwen⁷. Volwassenen met kanker hadden vaak veel moeite om volgens een ketogeen dieet⁸ te eten.

Ons advies

Er is op dit moment geen bewijs dat een ketogeen dieet helpt bij kanker. Laat je kind nooit zonder overleg een ketogeen dieet volgen. Bespreek dit altijd met de arts en diëtist van je kind.

Bronnen

1. van der Louw, E. J., Reddingius, R. E., Olieman, J. F., Neuteboom, R. F., & Catsman‐Berrevoets, C. E. (2019). Ketogenic diet treatment in recurrent diffuse intrinsic pontine glioma in children: a safety and feasibility study. Pediatric Blood & Cancer, 66(3), e27561.
2. Klement, R. J., & Champ, C. E. (2014). Calories, carbohydrates, and cancer therapy with radiation: exploiting the five R’s through dietary manipulation. Cancer and Metastasis Reviews, 33(1), 217-229.
3. Weber, D. D., Aminazdeh-Gohari, S., & Kofler, B. (2018). Ketogenic diet in cancer therapy. Aging (Albany NY), 10(2), 164.
4. Huebner J, Marienfeld S, Abbenhardt C, Ulrich C, Muenstedt K, Micke O, Muecke R, Loeser C. Counseling Patients on Cancer Diets: A Review of the Literature and Recommendations for Clinical Practice. Anticancer Research 2014; 34: 39-48.
5. Weber, D. D., Aminzadeh-Gohari, S., Tulipan, J., Catalano, L., Feichtinger, R. G., & Kofler, B. (2020). Ketogenic diet in the treatment of cancer–where do we stand?. Molecular metabolism, 33, 102-121.
6. Klement, R. J., Brehm, N., & Sweeney, R. A. (2020). Ketogenic diets in medical oncology: a systematic review with focus on clinical outcomes. Medical Oncology, 37(2), 14.
7. Khodabakhshi, A., Akbari, M. E., Mirzaei, H. R., Seyfried, T. N., Kalamian, M., & Davoodi, S. H. (2020). Effects of Ketogenic metabolic therapy on patients with breast Cancer: a randomized controlled clinical trial. Clinical Nutrition.
8. Sremanakova, J., Sowerbutts, A. M., & Burden, S. (2018). A systematic review of the use of ketogenic diets in adult patients with cancer. Journal of Human Nutrition and Dietetics.